3.
Pismo.Poniższa tabela przedstawia współczesną wersję alfabetu gruzińskiego, obejmującą 33 znaki, która nazywa się მხედრული · mxedruli · rycerskie od მხედარი · mxedari · jeździec. Praktycznie, co w systemach graficznych świata zdarza się niezmiernie rzadko i z czego bardzo dumni są Gruzini, „jednemu dźwiękowi odpowiada jeden znak”. Pismo gruzińskie jest fonetyczne, ponieważ zostało stworzone specjalnie na użytek tego właśnie języka. Dzięki temu do oddania wymowy gruzińskiej rolę transkrypcji w praktyce spełniać może transliteracja . Transkrypcja będzie używana tylko w początkowych rozdziałach, co ułatwi szybkie opanowanie pisma gruzińskiego, które nie jest trudne, a do tego miłe w użyciu.
Transkrypcje (transliteracje):
- H. I. Aronson / A. Czikobawa i N. S. Trubeckoj,
- G. Hewitt / P J Hillery,
- międzynarodowy standard ISO 9984 z roku 1996,
- gruziński narodowy system transkrypcji na alfabet łaciński przyjęty w 2002 r. przez Państwowy Departament Geodezji i Kartografii Gruzji oraz Instytut Lingwistyki Gruzińskiej Akademii Nauk,
- układ klawiatury łaciński,
- międzynarodowy alfabet fonetyczny (IPA).
* Uwaga: istnieją inne transliteracje, a i wyżej podane są stosowane niekonsekwentnie. Dla każdego nowego opracowania należy więc dokładnie sprawdzić co miał na myśli autor stosując apostrof, kropkę, itd.
Litery „duże” w tabeli to wariant liter „małych” (czyli alfabetu mxedruli), wprowadzony w 1728 roku przez Nikoloza Tbileli. Wariant ten nazywa się (მხედრულის) მთავრული · (mxedrulis) mtavruli · główne (rycerskie) - w praktyce duże litery / kapitaliki. Używane są one w napisach, szyldach, tytułach i na tablicach. W tekście używa się liter „małych”, czyli mxedruli. Nazwy, nazwiska i imiona także zaczynają się od liter „małych”. Litery „małe”, podobnie jak łacińskie, są trójdzielne (mają część górną, środkową i dolną). Były próby łączenia liter mxedruli i mtavruli w tym samym słowie na wzór europejski, ale nie zostały one dobrze przyjęte i nie upowszechniły się.
Uwaga: nie mylić z pierwszym alfabetem gruzińskim, czyli ასომთავრული / მრგ(ვ)ლოვანი · asomtavruli / mrg(v)lovani (ასო · aso · litera, მთავრული · mtavruli · główny, მრგ(ვ)ლოვანი · mrg(v)lovani · zaokrąglony, czyli w praktyce kapitaliki / duże litery).
Po tym alfabecie, a przed alfabetem mxedruli, Gruzini używali jeszcze innego alfabetu: ნუსხური · nusxuri · minuskuła.
Alfabety te można zobaczyć np. tutaj.
Litery w powyższej tabeli mają kształt „klasyczny”. Tak samo jak w innych pismach, kroje czcionek gruzińskich mogą różnić się dość znacznie. Poniżej pokazano różne warianty liter:
Poniżej pokazano przykłady pisma ręcznego i ich wersje drukiem:
ყოველთვის ძალიან გვიხარია
შენი საახალწლო მოლოცვის მიღება. არ გეგონოს, რომ დაგივიწყეთ, ჩვენს ოჯახს ახსოვხარ, უყვარხარ. გისურვებთ კარგად ყოფნას, სიხარულს, წარმატებებს. გაგვეხარდება, თუ ჩამოხვალ. ფოტოზე ერთი ადამია- ნია, რომელიც შენ ჯერ არ გინა- ხავს - ჩვენი ილიკო. კეთილი სურვილებით |
გილოცავთ შობა - ახალ წელს !
მომავალ წელში გისურვებთ ჯანმრთელობას, წინსვლას, ბედნიე- რებას შენ დედიკოსთან ერთად მომავალ წელს გისურვებთ, რომ ბოლოს და ბოლოს დაოჯახებულიყავი |
გიგზავნით ვახტანგის წერილს. იგი
გწერთ, რომ აგზავნის ცეკვის ანსმბლის ბუკლეტებს. მას დააგიწყდა ბუკლეტების მოტანა, როდესაც მოვიდა ჩემთან, ამიტომ მე რაც მქონდა სახლში იმას გიგზავნით. ვახტანგი დიდ ბოდიშს გიხდით ამის თაობაზე. |
ეს სახლი ვინ ააშენა
ვინ დახურა მუხლის გული ამშენებლის დედა ცხონდეს დამხურავის მამის სული |
გიგზავნი ცეკვის ანსამბლების ბუკლეტებს.
მე მესამე შვილი ბიჭი შემეძინა. აბა შენ იცი, კარგად იყავი და წერილი მოიწერე. P.S. მე კათოლიკურ ეკლესიაში დავდი-ვარ. ჩვენი პასტორი პოლონელია. |